W czasie Świąt Bożego Narodzenia często budzą się wspomnienia, może nawet stają się bardziej natarczywe, niż o innych porach. Czasem odżywają wspomnienia klimatu jaki był kiedyś, znanego z opowiadań babć, dziadków. Przedświąteczne przygotowania, pełne zapachów i smaków, wydłużają ten szczególny czas. Szczególny od wieków, dla biednych i bogatych. Przedświąteczna temperatura przygotowań wcale nie była kiedyś niższa.
...w każdej chałupie, u Szymonów, u Maćków, u wójtów, u Kłębów, i kto ich tam zliczy a wypowie wszystkich, przewietrzano izby, myto, szorowano, posypywano izby, sienie, a nawet i śnieg przed progami świeżym igliwiem, a gdzieniegdzie to i bielono poczerniałe kominy; a wszędzie na gwałt pieczono chleby i one strucle świąteczne, oprawiano śledzie, wiercono w niepolewanych donicach mak do klusek. Boć to Gody szły, Pańskiego Dzieciątka święto, radosny dzień cudu i zmiłowania Jezusowego nad światem, błogosławiona przerwa w długich, pracowitych dniach, to i w ludziskach budziła się dusza z zimowego odrętwienia, otrząsała się z szarzyzny... - opowiadał Władysław Reymont w "Chłopach".
1932 r. Autor wzoru pocztówki: Adam Setkowicz (1875-1946)
W 1928 roku, w piśmie codziennym przypominano: Otóż drzewko aby było zielone i świeże jak radość i nadzieja, niech na gałązkach jego zawiśnie „jabłko Zgody”, niech będzie ono rumiane jak zorza wstającego lepszego jutra. Niechaj zielona gałązka jemioły ze śnieżnemi kulkami ozdobi stół Wasz i przyniesie wedle tradycji zgodę i wesele pod dach Waszego domu.
W tym samym roku 1928 reklamy podpowiadały jak zmniejszyć wydatki. Pod tytułem "Kolenda" napisano w gazecie: Pije Kuba do Jakóba, Jakób do Michała, Makowskiego smaczne wino zna już Polska cała; Bo kto raz spróbuje, innych nie kupuje, Lecz krajowe, wyborowe, gdyż tanio kosztuje. Z zagranicy do Kruszwicy idą obstalunki, Wszędzie znane i lubiane Makowskiego trunki. Miód, wino krajowe, smaczne jest i zdrowe, Szampan drogi, kraj ubogi, pijmy owocowe!
Koniec roku to okazja wspomnienia o możliwościach prenumeraty czasopism. Wiele z nich udzielało porad, a niektóre w przedświątecznym czasie intensywnych zakupów przypominały prababkom:
I na koniec kilka pocztówek z początku XX wieku, które w pewnym sensie są opowieścią o tamtejszym klimacie.
1930 r. Autor wzoru pocztówki: Adam Setkowicz (1875-1946)
Autor wzoru pocztówki: Antoni Piotrowski (1853-1924)
Przeczytałam z dużą przyjemnością :) Pozdrawiam i życzę radosnych świat:)
OdpowiedzUsuńBardzo mi miło. Dziękuję. Przesyłam serdeczności. :)
OdpowiedzUsuńJak wiesz, lubię wpisy o tematyce retro :-) Nie uwierzysz, ten fragment z "Chłopów" sobie niedawno czytałam, żeby sobie przypomnieć, jak to pan Reymont przygotowania do Świąt opisywał. Dawne reklamy i pocztówki - świetne, ten retro klimat ma w sobie coś szczególnego. Świetny wpis :-)
OdpowiedzUsuńDziękuję :) Wierzę i rozumiem :) ja też zaglądam często do fragmentów jakichś książek, czasem mnie wciągają i tak sobie skaczę niekoniecznie w kolejności "do przodu". Retro i dla mnie ma w sobie "coś". Codzienność, która żyje w starych zdjęciach, pocztówkach, reklamach, bywa zapominana, jest gdzieś na dnie pod datami i ważnymi wydarzeniami historycznymi.
OdpowiedzUsuńOtóż to! Chyba to właśnie tak pociąga w starych tekstach użytkowych, czasopismach, ilustracjach: są świadectwem dawnego życia, tego zwykłego, pozwalają zbliżyć się do przodków, podczas gdy "wielka" historia, ta książkowa, wydaje się często obca i odległa. Pięknie to ujęłaś- jak zwykle.
OdpowiedzUsuńDziękuję :) i cieszę się, że podobnie czujemy. :) A ponieważ pisałaś ostatnio o Dickensie, to jeszcze dodam, że przypomniało mi to także to, że mam na płytach ekranizacje jego innych powieści i postanowiłam sobie przypomnieć je niebawem.
OdpowiedzUsuńO! To podejrzewam, że przed Tobą świetne seanse! Życzę Ci wspaniałego oglądania!
OdpowiedzUsuńDziękuję :) To będzie miły powrót :)
OdpowiedzUsuńPo prostu pięknie :) Zawsze z chęcią wracam do Twoich wpisów :) Wesołych Świąt :)
OdpowiedzUsuńBardzo dziękuję :) Cieszę się, że jesteś po długiej nieobecności. Wspaniałych Świąt :)
OdpowiedzUsuńDziękuję :)
OdpowiedzUsuń:)
OdpowiedzUsuń