O sile ducha i braku piątej klepki

 

 Wpadło mi w ręce dziełko z końca XIX wieku, w którym zebrano opinie różnych francuskich medyków m.in. o odzwyczajaniu się, przyzwyczajaniu się, nabieraniu energii i treningu silnej woli. Na takie treningi każdy moment jest odpowiedni (wiele prawdy jest w powiedzeniu "gdy duch chce, ciało musi"), ale wydaje mi się, że w składanie sobie obietnic obfituje okres noworoczny. Z dotrzymywaniem słowa bywa różnie, ale to potwierdza, że praca nad sobą nie jest łatwa.

 Nic nie powinno się dziać za wszelką cenę. Nie traci aktualności pogląd, a raczej przestroga:

Trzeba się starać o odzwyczajenie się od swoich dziwactw i ekscentryczności, ale jednocześnie należy wystrzegać się nazbyt gwałtownych walk i zapasów ze sobą samym! 

 

 Przy okazji prześledziłam dziewiętnastowieczne rady, na pewno z niektórymi można by dyskutować... 

• Nigdy nie trać z oka samego siebie, i nigdy z samym sobą nie postępuj w sposób gminny i pospolity!
• Nigdy nikogo nie naśladuj! (dodałabym tu ślepo nie naśladuj, żeby nie było jak z żabą... dobre wzorce zawsze warto czerpać)

• Umiej się odciąć w danym wypadku!
• Nie bądź nierównym!
• Decyduj się szybko i stanowczo! (co do decydowania się szybko - mam wątpliwości, festina lente bardziej do mnie przemawia)
  
• Hamuj się w dowcipkowaniu!
• Bądź umiarkowanie jowialnym i wesołym!
• Nie igraj z własnym szczęściem!
• Nie okazuj zadowolenia z samego siebie!
• Bądź bez afektacji; im więcej masz talentów, tym mniej chwal się nimi!
• Nie ten jest głupi, kto popełni głupstwo, lecz ten, kto nie umie unikać go na przyszłość!
• Nigdy się nie skarż!
• Licz zawsze sam na siebie, nigdy zaś na otoczenie!
• Chociaż jesteś dobrym, zdobądź się w danej chwili i na pewien stopień złości, ażeby cię nie brano za niedołęgę! (okazuje się, że od dawien dawna różnie bywało z odbiorem dobroci czy ugodowości, z naiwnością i niedołęstwem mylą je cwaniacy i aroganci, a na takich nie warto tracić czasu, myślę, że trzeba ich usuwać z najbliższego otoczenia)
  
• Uważaj na siebie, gdy mówisz, a zwłaszcza gdy przemawiasz do kogo!
• W mowie i w postępkach miej zawsze w sobie coś imponującego.

  

 W króciutkim dziełku wymieniono też kilka chorób i w tym fragmencie trafiłam na takie zdanie:

Jak często słyszymy, że temu a temu brak piątej klepki i że kwalifikuje się do domu zdrowia, bo z każdym się kłóci, chciałby o wszystkim lepiej wiedzieć, chciałby kraj i świat cały poprawić, każdego człowieka przeistoczyć. Z pomiędzy całej masy tego rodzaju chorych uwydatnia się nade wszystko kilka grup, mianowicie: anomalie wrażliwości, brak pomiarkowania, nieprzystojne śrubowanie własnego Ja z niepowściągliwym uporem, przewrotność.

 I tu się na chwilkę zatrzymałam... Zabrakło mi wyobraźni. Ile miejsc musiałoby być w "domach zdrowia", żeby czteroklepkowcom zapewnić leczenie? Na szczęście dla tych mądrali, nikomu nie udało się wymyślić sposobu na wszczepienie piątej klepki. Chodzą więc sobie po tym świecie, jakby nigdy nic, a nawet zajmują ważne stanowiska i z chorobliwym uporem modelują innych według własnego widzimisię. 

 Ktoś kiedyś powiedział, że:

Ten tylko może rządzić innymi, kto umie według odwiecznych zasad rozsądku panować nad sobą samym.

To oczywiście prawda. Szkoda tylko, że nikt nie sprawdza stanu psychicznego decydentów.

 

P.S.

W tekście są obrazy z księgi ziół z 1900 roku.